Pokrzywka - częsta dolegliwość o różnym pochodzeniu

Na świecie: u około 15-20% populacji stwierdza się pokrzywkę.¹

W Europie: przewlekła pokrzywka występuje u 8-10% ludzi.¹

W Polsce (dane opublikowane w 2018 roku): 11,2% ankietowanych przynajmniej raz w życiu miało pokrzywkę.¹

Według badania ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) pokrzywkę stwierdzono u 6-8% osób cierpiących na alergię¹⁷

Pokrzywka - częsta dolegliwość o różnym pochodzeniu

Na świecie: u około 15-20% populacji stwierdza się pokrzywkę.¹

W Europie: przewlekła pokrzywka występuje u 8-10% ludzi.¹

W Polsce (dane opublikowane w 2018 roku): 11,2% ankietowanych przynajmniej raz w życiu miało pokrzywkę.¹

Według badania ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) pokrzywkę stwierdzono u 6-8% osób cierpiących na alergię¹⁷

Czym jest pokrzywka?

Swoją nazwę zawdzięcza pokrzywie, której dotknięcie pozostawia na skórze swędzące oparzenia. Podobnie pokrzywka to swędzące, często także piekące bąble (tzw. pokrzywkowe) z rumieniem i opuchlizną wokół nich lub obrzękiem naczynioruchowym, jeśli puchną tkanki położone głębiej pod skórą (czasami oba rodzaje obrzęków występują jednocześnie).^2-3

CZY WIESZ, ŻE…

U kobiet pokrzywka zdarza się nawet dwukrotnie częściej niż u mężczyzn?

Jak wygląda pokrzywka?

Zwróć uwagę na dwie charakterystyczne zmiany skórne:

Bąbel pokrzywkowy to:²

opuchnięty pęcherzyk różnej wielkości, zazwyczaj otoczony widocznym zaczerwienieniem,
swędzący, czasami nawet piekący,
nietrwały, bo znika w ciągu od 30 minut do 24 godzin – po tym czasie skóra odzyskuje normalny wygląd.

Obrzęk naczynioruchowy to:²

pojawiający się nagle, wyraźnie widoczny obrzęk głębszych warstw skóry właściwej i tkanki podskórnej lub błon śluzowych, z rumieniem lub zmianą kolorytu skóry wokół,
czasami bolesny, rzadko swędzący,
utrzymujący się dłużej niż bąbel pokrzywkowy, bo zmniejsza się lub zanika w ciągu 72 godzin.

Pokrzywka – przykra, uciążliwa dolegliwość.

Dotknięte nią osoby odczuwają pogorszenie jakości życia – tym większe, im ciężej chorują. Tracą ochotę na realizowanie pasji czy seks, unikają spotkań z przyjaciółmi, słabną też ich relacje z najbliższymi. Wnioski te wyciągnięto zarówno z obiektywnej obserwacji życia pacjentów z pokrzywką, jak i analizy ich samopoczucia.^2,7

Ocena stanu zdrowia i subiektywna satysfakcja z życia osób z pokrzywką jest niższa niż tych, którym doskwiera alergia układu oddechowego. Objawy pokrzywki negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie fizyczne i emocjonalne, a w sposób pośredni również na niższą jakość życia.⁸

Ostra czy przewlekła – graniczne 6 tygodni*:

Jeśli objawy ustępują przed upływem 6 tygodni od ich pojawienia się, pokrzywka ma charakter ostry, jeśli zmiany utrzymują się dłużej niż 6 tygodni, stwierdza się pokrzywkę przewlekłą.²

*Według aktualnych wytycznych towarzystw naukowych (EEACI/GA2LEN/EDF/WAO, 2017) 6 tygodni stanowi punkt odcięcia w rozróżnieniu pokrzywki ostrej od przewlekłej.

Kiedy pokrzywkę określa się jako idiopatyczną?

Szacuje się, że w 75% przypadków pokrzywki przewlekłej nie można jednoznacznie zidentyfikować przyczyny. Jeśli nie wiadomo, co powoduje pojawienie się swędzących bąbli na skórze, mówimy o tzw. idiopatycznej postaci pokrzywki.^5-6

U około 1% populacji amerykańskiej występuje przewlekła pokrzywka idiopatyczna i wydaje się, że podobny odsetek można zaobserwować w innych miejscach na świecie.⁵

Klasyfikacja pokrzywki2,6,9

Co może zaostrzać objawy pokrzywki przewlekłej?4

niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, naproksen, kwas acetylosalicylowy)
czynniki środowiskowe: temperatura (ciepło, zimno), promieniowanie słoneczne
zbyt ciasne lub uciskające skórę ubranie
alkohol
narkotyki
stres (emocjonalny i fizyczny), również kłopoty ze snem
różne infekcje
menstruacja lub czas tuż przed i tuż po miesiączce (tzw. okołomenstruacyjny)
nieregularne stosowanie leków przeciwhistaminowych

Pamiętaj!

Stałe i regularne przyjmowanie leków przeciwhistaminowych, zgodnie z zaleceniami lekarza, jest najskuteczniejszą metodą tłumienia objawów pokrzywki przewlekłej (niewłaściwe stosowanie leków może sprawić, że utracisz kontrolę nad chorobą!).⁴

Jak leczyć pokrzywkę przewlekłą?

Leczenie pokrzywki przewlekłej powinno odbywać się pod kontrolą lekarza, który odpowiednio dobierze schemat leczenia. Pierwszą linię leczenia stanowią leki przeciwhistaminowe II generacji, do których należy Claritine® Allergy. Lekarz w zależności od etapu leczenia może również zalecić stosowanie innych leków, dostępnych wyłącznie na receptę.^2.10-12

Pokrzywka jako objaw alergii krzyżowej.

Pokrzywkę mogą wywołać alergeny wziewne i kontaktowe (tj. pyłki roślin, sierść zwierząt, kurz) oraz pokarmy i dodatki do pokarmów (u dorosłych zwykle są to: orzechy ziemne i laskowe, ryby i skorupiaki; a u dzieci: jajo kurze, mleko krowie, pszenica, soja, orzechy ziemne i laskowe).¹³

O reakcji krzyżowej mówimy, gdy jeden konkretny rodzaj przeciwciał IgE reaguje z dwoma różnymi alergenami.¹⁴ Wtedy osoba uczulona na dany alergen (np. pyłek brzozy) ma objawy uczulenia również po kontakcie z innym alergenem (np. jabłkiem). A wszystkiemu winne są białka o podobnej budowie chemicznej, obecne w różnych alergenach, zarówno pyłkach roślin, jak i pokarmach. Jeśli nasze przeciwciała się „pogubią” będą atakować wszystkie podobne do siebie białka, tzw. homologi. Wówczas objawy uczulenia wystąpią jednocześnie jako reakcja na alergeny pokarmowe, wziewne i kontaktowe.

Wiele pokarmów zawiera homologi białek, których obecność może potencjalnie prowadzić do reakcji krzyżowej.¹² Właśnie takie alergie krzyżowe o podłożu IgE-zależnym mogą dawać o sobie znać pokrzywką i obrzękiem naczynioruchowym.¹⁵ W każdym przypadku rozpoznanie reakcji krzyżowej wymaga indywidualnej oceny – każdy alergik może reagować inaczej. Konieczna jest również skrupulatna obserwacja swojego organizmu, by potem wszystkie spostrzeżenia można było skonsultować z lekarzem alergologiem lub laryngologiem.^14,15

WYSTĘPOWANIE POKRZYWKI ZNACZNIE OBNIŻA JAKOŚĆ ŻYCIA PACJENTÓW.

Nieleczona pokrzywka może znacząco wpływać na życie pacjentów oraz oddziaływać na produktywność chorego w pracy zmniejszając ją nawet o 30%¹⁸.

Procent pacjentów, którzy wskazali na negatywny wpływ występowania pokrzywki na dany aspekt życia codziennego.

Claritine Allergy, Loratadinum, 10 mg, tabletki. 1 tabletka zawiera 10 mg Loratadinum (loratadyny). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Wskazania: objawowe leczenie alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i przewlekłej pokrzywki idiopatycznej. Podmiot odpowiedzialny: Bayer Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa, tel. (22) 5723500, fax (22) 5723555, www.bayer.com.pl V4/18.11.2022/JS

Referencje:

Raciborski F. iwsp. Epidemiology of Urticaria in Poland – nationally representative survey results. Postepy Dermatol Alergol 2018; 35(1): 67–73.
Zuberbier T. et al. The EAACI/GA2LEN/EDF/WAO Guideline for the Definition, Classification, Diagnosis and Management of Urticaria. The 2017 Revision and Update. Allergy 2018; 15, doi: 10.1111/all. 13397.
Jenerowicz D., Polańska A. Pokrzywka u dzieci. Medycyna Praktyczna Pediatria, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62308,pokrzywka-u-dzieci (dostęp: 2018.04.19).
Saini S. Chronic Urticaria: Clinical manifestation, diagnosis, pathogenesis, and natural history. In: Feldweg AM (ed.), UpToDate, https://www.uptodate.com/contents/chronic-urticaria-clinical-manifestations-diagnosis-pathogenesis-and-natural-history?search=Chronic%20urticaria:%20Clinical%20manifestations,%20diagnosis,%20pathogenesis,%20and%20natural%20history&source=search_result&selectedTitle=1~60&usage_type=default&display_rank=1 (dostęp: 2018.04.19).
Deng J. et al. Interventions for chronic idiopathic urticaria excluding antihistamines. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014; 1. Art. No. CD010944
Greaves M.W. Pathology and classification of urticaria. Immunol Allergy Clin North Am 2014; 34(1): 1–9.
Maurer M. et al. The burden of chronic spontaneous urticaria is substantial: Real-world evidence from ASSURE-CSU. Allergy 2017; 72(12): 2005–2016.
Baiardini I. et al. Quality of life and patients’ satisfaction in chronic urticaria and respiratory allergy. Allergy 2003; 58(7): 621–623.
Moolani Y. et al. Advances in Understanding and Managing Chronic Urticaria. F1000Res. 2016; 5:177.
Aktualna ChPL Claritine 1 mg/ml syrop.
Aktualna ChPL Claritine Active 5 mg + 120 mg, tabletki o przedłużonym działaniu.
deShazo R.D., Kemp S.F. Pharmacotherapy of allergic rhintis. In: Feldweg AM (ed.), UpToDate, https://www.uptodate.com/contents/pharmacotherapy-of-allergic-rhinitis?search=Pharmacotherapy%20of%20allergic%20rhinitis&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1 (dostęp: 2018.04.20).
Świerczyńska-Krępa M. Pokrzywka. Medycyna Praktyczna Alergie, https://www.claritine.pl/o-alergii/objawy-alergii/rozpoznanie-i-leczenie-pokrzywki,pokrzywka (dostęp: 2018.04.20).
Rapiejko P. Reakcje krzyżowe u chorych z uczuleniem na alergeny pyłku roślin. Medycyna Praktyczna Alergie, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/62825,reakcje-krzyzowe-u-chorych-z-uczuleniem-na-alergeny-pylku-roslin (dostęp: 2018.04.20).
Sicherer S.H. Overview of clinical features and cross-reactivity. In: TePas E (ed.), UpToDate, https://www.uptodate.com/contents/chronic-urticaria-clinical-manifestations-diagnosis- https://www.uptodate.com/contents/food-allergens-overview-of-clinical-features-and-cross-reactivity?search=Food%20allergens:%20Overview%20of%20clinical%20features%20and%20cross-reactivity&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1 (dostęp: 2018.04.20).
Claritine, Bezpłatna aplikacja mobilna – prognoza pylenia, https://www.claritine.pl/pl/prognoza-dla-alergikow/aktualna-prognoza-pylenia (dostęp: 2018.04.20).
Samoliński B. (red.), Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP), Alergologia Polska, Vol. 10 Nr 18, 2014.
World Allergy Organization. White Book on Allergy. Available at: https://www.worldallergy.org/UserFiles/file/WhiteBook2-2013-v8.pdf. Ostatni dostęp: Listopad 2016
Stelmasiak Teresa, Alergiczne choroby skóry, Farmaceutyczny Przegląd Naukowy, Vol. 7 Nr 9, 2007, s. 29-35.
O’ Donnell BF, et al. The impact of chronic urticaria on the quality of life. Br J Dermatol 1997; 136 (2): 197–201.