Objawy i sposoby leczenia

Objawy reakcji alergicznej zwykle pojawiają się w ciągu kilku minut od narażenia na alergen i mogą być bardzo zróżnicowane pod względem charakteru i nasilenia. Mogą obejmować między innymi: 

• objawy ze strony dróg oddechowych, takie jak kaszel, astmę, zapalenie błony śluzowej nosa i trudności w oddychaniu; 
• kichanie i swędzenie w nosie, zatkany nos lub katar; 
• pokrzywka, swędzące, czerwone wypryski na skórze; 
• zapalenie spojówek, którego objawy to m.in. zaczerwienienie, świąd lub łzawienie oczu; 
• obrzęk ust, twarzy, oczu, języka, gardła lub innych części ciała; 
• drętwienie lub świąd w jamie ustnej; 
• wysypka lub egzema; 
• ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka; 
• anafilaksja lub wstrząs anafilaktyczny. 

Leczenie alergii zależy od różnych czynników, w tym od rodzaju i nasilenia objawów oraz od wywołującej je substancji. Jeśli reakcja alergiczna rozwinie się, ważne jest, aby skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który będzie w stanie leczyć łagodne przypadki z wyraźnie zidentyfikowaną przyczyną. Lekarz pierwszego kontaktu może też skierować pacjenta do specjalisty w dziedzinie immunologii klinicznej w celu postawienia dokładnego rozpoznania na podstawie zestawu testów wykonywanych w celu zidentyfikowania alergenu odpowiadającego za alergię. To mogą być testy z krwi oraz kliniczne testy immunologiczne, jak punktowe testy skórne, testy prowokacji lub testy płatkowe. 

W przypadku alergii najlepszym sposobem, by uniknąć rozwoju reakcji alergicznej lub by utrzymać objawy pod kontrolą, jest unikanie ekspozycji na alergeny, choć nie zawsze jest to możliwe. Oto kilka przydatnych wskazówek dotyczących różnych rodzajów alergii: 

• alergie pokarmowe: należy zwracać uwagę na spożywane pokarmy; 
• alergie na pyłki: należy się zapoznać z kalendarzem pylenia, aby dowiedzieć się, kiedy substancja uczulająca jest obecna w powietrzu w największym stężeniu, mieć zamknięte okna możliwie jak najdłużej w trakcie dnia i unikać parków, ogrodów i terenów wiejskich w tym okresie; 
• alergie na roztocza kurzu domowego: oczyszczać dom, redukując wilgotność, piorąc zasłony, pościel i pluszowe zabawki często i w wysokich temperaturach, używając hipoalergicznych poduszek i kołder oraz pozbywając się dywanów; 
• alergie na pleśnie: stosować wentylację i przepływ powietrza w domu i innych pomieszczeniach zamkniętych, unikać nawilżaczy, regularnie czyścić wybielaczem zlewy, wanny, prysznice, zmywalne powierzchnie ścian w kuchni i łazience, unikać suszenia prania wewnątrz i nie umieszczać wilgotnych ubrań w szafach; 
• alergie na zwierzęta: trzymać zwierzęta możliwie jak najdłużej na dworze i nie wpuszczać ich do sypialni, myć zwierzęta i używane przez nie posłania, koce lub poduszki, regularnie prać pościel, sofy, poduszki ozdobne itp. 

Objawy alergii można łagodzić za pomocą leków, które przyjmuje się doustnie lub w postaci sprayów donosowych, kropli do oczu lub kremów. Choć pewne leki do leczenia łagodnych alergii można kupić w aptece bez recepty od lekarza, zawsze warto się skonsultować z lekarzem lub farmaceutą przed zastosowaniem nowego leku. Leki najczęściej stosowane do leczenia objawów reakcji alergicznych to leki przeciwhistaminowe, eliminujące uczucie zatkanego nosa oraz kortykosterydy. 

Terapia odczulająca, zwana też immunoterapią ukierunkowaną na konkretny alergen, stosowana jest w cięższych przypadkach alergii i obejmuje podawanie niewielkich, stopniowo wzrastających ilości ekstraktów z alergenów, które wywołują u pacjenta reakcję alergiczną. Celem takiego leczenia jest stymulacja układu odpornościowego, by tolerował alergen, oraz odczulenie pacjenta. Immunoterapia swoista jest doskonała zwłaszcza w przypadkach alergii wziewnych wywoływanych przez pyłki, roztocza kurzu domowego i w przypadkach alergii na jad pszczół, os i szerszeni. 

U niektórych osób z ciężkimi alergiami może dojść do reakcji znanej jako wstrząs anafilaktyczny lub anafilaksja. Ten rodzaj reakcji ma nagły początek i może zagrażać życiu. To stan zagrożenia medycznego, który wymaga natychmiastowego leczenia w postaci domięśniowego podania adrenaliny, która jest w tym przypadku lekiem ratującym życie. Adrenalinę należy podać, gdy tylko wystąpią pierwsze objawy. Osoby narażone na ryzyko rozwoju wstrząsu anafilaktycznego muszą zawsze nosić przy sobie wstrzykiwacz zawierający adrenalinę i muszą wiedzieć, jak prawidłowo go stosować. Po podaniu adrenaliny osoba, u której doszło do wstrząsu anafilaktycznego, musi zostać przewieziona do szpitala w celu odbycia odpowiedniego leczenia.